Succesvolle pilot rond eiwittransitie in gemeente Altena
Met CHIEF (Centrum Hulp bij Innovatie, Educatie en Fascinatie plantaardige eiwitten) werd in een pilot de eiwittransitie in de gemeente Altena onderzocht en waar mogelijk gestimuleerd. Het onderzoek is nu afgelopen.
Geboren uit lokaal enthousiasme
De gebiedspilot CHIEF onstond door het enthousiasme van lokale plantaardige pioniers zoals Schouten Europe en HAK, en de deelname van de gemeente Altena. Altena steunt het aanjagen van de eiwittransitie, omdat het aansluit bij het doel ‘we eten gezonder voor onszelf en voor het milieu’, uit het gemeentelijke programma Circulair Voedselsysteem. De keuze om juist in de gemeente Altena CHIEF te starten is dus niet gek. Het was een prima manier om inwoners beter bewust te maken van hun keuzes, en ze te stimuleren wat vaker voor plantaardige, dus niet-dierlijke producten te kiezen.
Gemeente Altena bood ruimte voor experiment om gezonde en duurzame consumptie te bevorderen; plantaardige eiwitten passen in een gezond eetpatroon. Binnen de gemeente zijn (wetenschappelijk onderbouwde) interventies ingezet om inwoners te motiveren en te inspireren om vaker plantaardig te eten. Omdat eetkeuzes op verschillende plaatsen in de voedselomgeving worden gemaakt, werden verschillende interventies ontwikkeld, zowel in supermarkten, restaurants als bij de consument thuis.
De uitvoering van de pilot is gerealiseerd door een samenwerking tussen vereniging Green Protein Alliance (waar o.a. Schouten Europe en HAK lid van zijn) en Wageningen University & Research. De partners konden starten dankzij een financiële bijdrage uit het Onderzoek- & Ontwikkelfonds van Regio West-Brabant.
Focus op gedragsverandering
De focus lag vooral op gedragsverandering. De CHIEF-partners gingen aan de slag om inwoners kennis te laten maken met plantaardig voedsel. Dit gebeurde bijvoorbeeld door inwoners uit te nodigen voor educatie op scholen en het verzorgen van ruim achthonderd plantaardige maaltijden op het Altena College.
Verder deden klanten in verschillende supermarkten mee aan proeverijen. Op een scorebord konden de deelnemers aangeven waarom ze voor plantaardig kozen en wat zij daarin belangrijk vonden. Er stonden prikborden voor het delen van tips en recepten, informatiekaarten en er werden kookvideo’s vertoond. Ook werd er een extra koelvitrine met plantaardige producten neergezet. Ondanks dat gedragsverandering lastig te bewerkstelligen is, was deze interventie geslaagd, met een groot bereik van meer dan 1.500 klanten die kwamen proeven en hun stem uitbrachten. Ruim 88% van de klanten reageerde positief op de proeverij.
Buitenshuis lastiger
In het onderzoek was ruimte opgenomen om dingen uit te proberen die niet altijd meteen een succes zijn. Daar werd van geleerd.
Zo bleek dat chef-koks van restaurants echt wel een plantaardig aanbod willen serveren. Alleen kozen inwoners niet altijd die plantaardige opties, maar toch toch liever de entrecote of biefstuk bij uit eten gaan. Door met inwoners in de consumentenstudie te verkennen wat hun eetgewoonten buitenshuis zijn, werd duidelijk(er) hoe ze te verleiden zijn om ook daar vaker een plantaardige keuze te maken.
Vervolg
Provincie Noord-Brabant en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedsel tonen interesse in deze aanpak en in het onderzoek. Het ministerie wil bekijken hoe de geleerde lessen breder kunnen worden toegepast in de Nationale Eiwitstrategie. De stichting CHIEF, die slechts een aanjaagfunctie had, is opgeheven.
WUR brengt begin 2024 de wetenschappelijke resultaten van de pilot naar buiten.
Jonica de Bruijn
Programmamanager Plantbased Ondernemen