REWIN verzorgt het programmamanagement van het Regionale Agrofood/Biobased Programma, en heeft dat samen met triple helix partners opgezet. De belangrijkste innovatiethema’s in dit programma zijn smart farming en het optimaal verwaarden van gewassen in de regio. Eén van de icoonprojecten is bijvoorbeeld ‘Smart Farming in grote teelten’. De basis hiervoor is gelegd met het ICAReS project en een bijdrage van de provincie. Dit leidde tot een West-Brabants netwerk van hightech partijen, telers en verwerkers, en verschillende projecten in de grote teelten in onze regio.

Voorbeelden van gerealiseerde projecten zijn:
– de ontwikkeling van een autonome sensortechnologie voor de vroegtijdige detectie van ziekten in
   aardbeiengewassen;
– de ontwikkeling van een boomteelt-bodemmanagementsysteem m.b.v. sensoren.

Voor vier nieuwe projecten ontstonden tijdens de looptijd van ICAReS interessante innovatieve ideeën. Dankzij een subsidiebijdrage vanuit het O&O fonds van Regio West-Brabant, kan REWIN deze ideeën gaan opwerken tot de uitvoeringsfase.

De vier projecten zijn:

1. Duurzamer bewateren (en bemesten) akkerbouw
Gewassen worden nu meestal met een traditionele spuitinstallatie van water voorzien. Deze installaties zijn onnauwkeurig, verbruiken veel water en brandstof en zijn arbeidsintensief. Daarbij komt dat de watervoorraad de laatste jaren in de zomer afneemt en het waterschap steeds vaker beperkingen in opname ervan oplegt.

Doel
Doel van dit project is om te komen tot een plaatsspecifieke bewateringswijze die zorgt dat er minder water, arbeid en brandstof nodig is. Ook wordt bekeken of bewateren gecombineerd kan worden met het plaatsspecifiek gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen.

Hoe?
Bijvoorbeeld door het gebruik van verschillende sensoren om te meten of en wanneer beregening nodig is. Niet alleen bodemvocht wordt gemeten, maar bijvoorbeeld ook plantgroei en planttemperatuur. Of door aan irrigatie-/beregeningsbomen en infiltratie via de drainagebuizen.

Met wie?
Samen met telers van verschillende gewassen in West-Brabant, loonwerkers, hightech partijen, het waterschap Brabantse Delta en HAS gaat REWIN nieuwe technieken verkennen en indien nodig ontwikkelen. Kansrijke (combinaties van) technieken zullen dan uiteindelijk in de praktijk worden getest in pilots. We willen starten in landbouwgebieden waar het waterschap de grootste droogte verwacht.

2. Zaaiafstand en –diepte optimaliseren akkerbouwgewassen
Gewassen worden momenteel gezaaid met vaste instellingen per perceel voor zaaiafstand en zaaidiepte. Die instellingen bepaalt de teler nu meestal op basis van traditie, gevoel of afnemersvoorschrift. Hierbij wordt geen of nauwelijks rekening gehouden met plaatsspecifieke bodemomstandigheden (vocht, structuur, samenstelling, etc.), plaatsspecifieke schaduw van bijvoorbeeld bomen of gebouwen en andere (historische) omstandigheden. Door het zaaiproces te verbeteren zou de voorspeelbaarheid van de oogst vergroot en het gebruik van water, mest en bestrijdingsmiddelen verminderd kunnen worden. Het gaat dan onder andere om het optimaliseren van de zaaiafstand en de zaaidiepte met hightech technieken, en het exact meten van de hoeveelheid zaden.

Doel
In dit project willen we komen tot een zaaiwijze waarbij diepte en hoogte van het zaad afgestemd wordt op alle plaatsspecifieke omstandigheden, zodat een hogere en duurzamere opbrengst gerealiseerd zou kunnen worden. Ook zou dit kunnen leiden tot een hogere/gelijkmatige kwaliteit van het gewas.

Hoe?
Voorbeelden van ideeën zijn het aanpassen van bestaande zaaimachines en/of een start maken met het ontwikkelen van nieuwe machines om plaatsspecifiek te zaaien en mogelijk gelijktijdig te bemesten. Of software om de benodigde zaaidiepte en -afstand te bepalen en zaaimachines aan te sturen, en kosten- en batenanalyses te maken. Autonoom zaaien behoort wellicht ook tot de mogelijkheden.

Met wie?
Samen met verwerkers, loonwerkers, telers van verschillende gewassen en de HAS gaan  we verkennen welke technieken er zijn of ontwikkeld moeten worden. Kansrijke (combinaties van) technieken zullen in de praktijk worden getest in pilots.

Update november: helaas is deze projectaanvraag bij MIT niet gehonoreerd. we gaan op zoek naar alternatieven!

Lees verder onder de afbeeldingen

3. Smart farming in de boomteelt
In de boomteelt spelen verschillende zaken op het gebied van smart farming. Het afgelopen jaar is er zoals genoemd gewerkt aan een bodemmanagementsysteem met sensoren. Dit systeem kan doorontwikkeld worden. Daarnaast is er in de teelt behoefte aan middelvrije onkruidbestrijding, bij voorkeur met autonome voertuigen.

Doel
Met een methode om de bodemgesteldheid te koppelen aan de opbrengst van het gewas kunnen we het bedrijfseconomische voordeel van het gebruik van smart farming-technieken kwantificeren. In een vervolg zouden we kunnen onderzoeken welke precisielandbouwtechnieken ingezet moeten worden om de bodem en dus ook de opbrengst te verbeteren. Zo kunnen de boomkwekers in het gebied concurrerender (beter bedrijfsresultaat) en duurzamer (minder gewasbestrijdingsmiddelen en efficiënter gebruik bodemverbeteraars) opereren.

Hoe?
Dat kan bijvoorbeeld door groeimetingen met drones te ontwikkelen en deze te koppelen aan de informatie die via de bodemscans wordt opgehaald.

Met wie?
We gaan samen met Treeport, telers, FME, hightech bedrijven en HAS via pilots verkennen welke bestaande technieken uit andere teelten toepasbaar zijn/toepasbaar gemaakt kunnen worden in de boomteelt.

4. Doorontwikkeling korte keten streekproducten
Marges van boeren en telers staan onder druk. Een manier om dit te verbeteren is het verkorten van de keten en producten direct, of vrijwel direct, aan consumenten te verkopen. Boerschappen uit Breda is een bedrijf dat dit concept al heeft uitgerold. Via maaltijdboxen verkoopt men streekproducten direct aan de consument.

Doel
Boerschappen groeit flink en wil het initiatief nemen om de gehele keten met ketenpartners verder te verbeteren en te innoveren.

Hoe?
Het gaat in eerste instantie om het verwaarden van reststromen, het verminderen en verduurzamen van verpakkingen, het opzetten van nieuwe teelten en het optimaliseren van teelten via smart farming en robotisering. Er moet samen met ketenpartners verkend worden welke innovaties kansrijk zijn en om ze te realiseren moeten projecten ontwikkeld worden die in samenwerkingsverband tot uitvoering gebracht kunnen worden.

Met wie?
Boerschappen en REWIN, met een scala aan overige potentiële, zowel regionale als landelijke, partners.

Meer weten?
Benieuwd naar de details van deze projecten? Marc-Paul van Halderen vertelt je er graag meer over.