Creatieve Dienstverlening | Foodlab TOV? Tof!
Dat bestaat uit een reeks uiteenlopende concepten, met stuk voor stuk grote potentie voor impact. Ze vormen een startpunt voor verdere samenwerking. Het werk van de ontwerpers zet aan tot verwondering, prikkelt de zintuigen en nodigt uit tot interactie tussen telers en hun omgeving.
Foodlab TOV
FoodLab TOV ging eind 2020 van start, als onderdeel van het Regionaal Programma Creatieve Dienstverlening. Een groep ontwerpers, telers en toeleveranciers boog zich gezamenlijk over de mogelijkheden en onmogelijkheden van teeltondersteunende voorzieningen. Dat zijn de vaak zichtbare, vaak grotendeels plastic, hulpmiddelen voor teelt van bijvoorbeeld zacht fruit, boomkwekerijproducten en fruitbomenteelt. Deze hulpmiddelen worden niet voor niets gebruikt. Ze weren vogels, reguleren de temperatuur, minimaliseren het waterverbruik of beschermen het gewas. Dit zijn echter functies die de gemiddelde consument niet ziet of begrijpt. Men ziet vooral ‘plastic in het landschap’. En het verzet daartegen groeit. Dat wordt weerspiegeld in lokaal gemeentelijk beleid.
Hoog tijd om samen met creatieve geesten in de wondere wereld van TOV te duiken. Wat zijn uitdagingen, kansen en mogelijke innovaties?
De laatste bijeenkomst: eindresultaten
In de laatste bijeenkomst, een drie uur durend werkatelier, pitchten de betrokken ontwerpers elk hun idee. De feedback en input van telers, toeleveranciers en partners bleek vervolgens onmisbaar. Foodlab activiteiten draaien in de kern om het verbinden van belevingswerelden. En daar is deze groep enorm goed in geslaagd.
De telers geven aan dat de vragen van ontwerpers hen verrast hebben en hen helpen om met een andere blik naar hun bedrijf te kijken. Ontwerpers hadden een beeld bij TOV toen ze aan dit traject begonnen, en dat beeld is door de partners uit de teeltpraktijk verrijkt met een hoop kennis en verwondering. Verwondering over bijvoorbeeld de diversiteit aan aardbeienrassen waar je als consument nauwelijks (of nooit) iets van ziet of weet.
Hieronder een samenvatting van de pitches door de ontwerpers, waarin zij hun ideeën met de groep deelden!
Jord den Hollander – Gelaagd Landschap
Jord stelt voor om Planeet Aardbei in het leven te roepen. Een platform dat iedereen verenigt die iets met de aardbei te maken heeft. Het is bedoeld om begrip te kweken, partijen bij elkaar te brengen, innovatie te bundelen, onderzoek te doen. Maar het platform moet zich ook actief bemoeien met thema’s als energietransitie en arbeidsmigranten. Doel: een gelaagd landschap waar functies als voedselproductie, distributie, wonen en recreëren mèt elkaar in plaats van naast elkaar worden ontwikkeld.
Een volgende stap is nadenken over de hoofdrolspelers en kartrekkers.
Christien Meindertsma – Wilg en Aardbei
In samenwerking met een timmerbedrijf is Christien bezig met een langlopend project rond wilgentenen. Hiermee kunnen mogelijk zichtvriendelijke structuren worden ontworpen. Deze manier van bouwen biedt een mooie kans voor telers om hun TOV een compleet andere uitstraling te geven. Christien zou graag een concrete samenwerking aangaan om tot prototypes te komen.
Fides Lapidaire – Kaskathedraal
‘Dat wat je ziet, bepaalt heel veel,’ was een eerdere uitspraak van een teler. Daarop inhakend stelt Fides voor om schoonheid en gemeenschap toe te voegen aan het rijtje kernwaarden van aardbeienteelt. Met name gemeenschap is functioneel voor het verbeteren van de relatie van telers met de omgeving: het creëert eigenaarschap bij omwonenden en critici.
Als vorm om dit te doen stelt Fides kaskathedralen voor, karakteristieke bouwwerken met een open uitstraling en aantrekkingskracht op de gemeenschap. Een plek om te schuilen, picknicken en spelen. Fides heeft al meerdere basisontwerpen klaarliggen.
Een concrete vervolgstap kan zijn om samen met een TOV-maker naar een prototype te werken dat aan telers gepresenteerd kan worden.
Mitch van Veldhoven – De Rijksinlichtingendienst
Mitch kiest voor een charmeoffensief van de aardbei, middels een grote campagne. De campagne moet de aardbei-eter tot fan maken. Het gebruik van TOV is integraal onderdeel van de campagne, consumenten zullen leren begrijpen dat voor ‘een mond vol zomer’ TOV gewoon nodig zijn. Een dergelijke campagne zal breed gedragen moeten worden om haalbaar te zijn.
De positiviteit in die aanpak spreekt de telers aan.
Marnix van de Vijver – Op Audiëntie bij de Koning
Marnix zoekt de relatie tussen consument en teler dichter bij huis. Door de teler tot gastheer te maken, kan het erf een mooie plek worden om aan relaties met omwonenden te werken. Marnix pakt de theorie van de belevingseconomie erbij en combineert graag de meest aantrekkelijke waarden. Zo wordt het erf een plek waar mensen graag komen én informatie opdoen.
De groep ziet potentie om hier een jaarlijks terugkerend evenement van te maken.
Rosa van der Kamp – De Mantel van de Zomerkoning
Korona, Santana en Gariguette: er is een grote diversiteit aan aardbeirassen. Elk van deze rassen biedt de kans om er een identiteit omheen te creëren. Rosa stelt voor om elk ras een ‘familie’wapen te geven. Een wapen kan fungeren als herkenningsteken en straalt luxe uit. Het ontwerp van een wapen biedt ook bij uitstek kansen om over historie en kenmerken te vertellen.
De groep ziet een mogelijkheid om de concepten van Fides (kaskathedraal) en Rosa te combineren en gezamenlijk met een breder leisure programma op te pakken.
Lieke Frielink – Het Landgoed van de Koning
Een betekenisvolle inpassing van TOV’s in het Brabantse landschap kenmerkt het werk van Lieke. Tijdens de eerste bijeenkomst op een teeltbedrijf had ze de associatie met de hortus conclusus, de omsloten tuin. Hierbij is de ‘binnenwereld’ de kwetsbare aardbeienteelt die beschermd wordt tegen de natuurinvloeden, en de ‘buitenwereld’ het Brabantse landschap. Lieke ziet een serie groene randen voor zich die samen zorgen voor een zachte inpassing van het aardbeienperceel in de omgeving.
De meeste telers hebben al elementen op het bedrijf die als basis voor dit concept gebruikt kunnen worden. Een van de telers staat ervoor open om het groen uit te breiden.
Van verbeelding naar uitvoering
Nu de eindresultaten gepresenteerd zijn en de groep deze doordacht en doorontwikkeld heeft, gaat er een evaluatie plaatsvinden met telers en toeleveranciers. De ambitie is om te kijken welk van de ontwerpen haalbaar is en potentie heeft. Allemaal prikkelen ze de zintuigen en zijn ze een voorbeeld van de kracht van verbeelding. Wij zijn nieuwsgierig welk van de concepten we volgend seizoen kunnen aanschouwen in het Brabantse landschap!