CrossRoads2 Sustainable Energy (CR2SE, een Interreg Vlaanderen-Nederland-project) stimuleert grensoverschrijdende samenwerking tussen kmo/mkb-bedrijven in Vlaanderen en Zuid-Nederland (Zeeland, Noord-Brabant en Limburg). De focus ligt op innovatieprojecten rond duurzame energie, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie die een rechtstreekse impact hebben op de CO2-reductie in de grensregio. Die projecten ontvangen subsidie vanuit CR2SE.

Een van de interessante projecten die gestart zijn, is de case van het Nederlandse CharcoTec (Moerdijk) en het Vlaamse Releaf (Gent).

Bij de winning en het transport van veen, dat gebruikt wordt in potgrond, onstaan broeikasgasemissies. Daarom staat het gebruik van veen de laatste jaren onder druk. In hun CR2SE-project willen CharcoTec en Releaf regionaal beschikbare biomassareststromen zoals bermmaaisel, carboniseren* en bewerken tot biochar. Biochar is een volwaardig alternatief voor veen in potgrond. Dat levert niet alleen een aanzienlijke CO2-reductie op, maar draagt ook bij tot een meer circulaire landbouw.
*Carboniseren = omzetten van organische stof in koolstof

Het potentieel van biomassa
Veel regionaal beschikbare biomassareststromen worden verwerkt tot compost. Het gaat dan bijvoorbeeld om bermmaaisel en maaisel uit parken, afval afkomstig uit de landbouw zoals paprika- en preiloof of hout dat vrijkomt bij onderhoud van bossen. Daarnaast wordt een deel van deze biomassareststromen ook ingezet voor energieopwekking door middel van verbranding, vergassing, pyrolyse en vergisting.

De toenemende populariteit van biomassa als grondstof zal in de toekomst composteerlocaties omvormen tot biomassa hubs. Hierin wordt de biomassa geselecteerd en bewerkt voor verschillende non-energy toepassingen. Biochar, of verkoolde biomassa, is daar een voorbeeld van. 
Het gebruik van biochar als bodemverbeteraar is sterk in opkomst omdat het vele voordelen heeft. Zo leidt het tot een betere kwaliteit van het bodemleven, minder kunstmeststoffen en een betere waterhuishouding. 

Biochar als veenvervanger
CharcoTec en Releaf willen samen biochar ontwikkelen tot vervanger van veen in substraten voor de landbouw, met name voor de kasteelt. Deze nieuwe toepassing stelt echter specifieke eisen aan de biochar. Denk aan het gehalte aan bepaalde mineralen, het verontreinigingsgehalte, de deeltjesgrootte, etc. Door de biomassa en biochar voor- en na te gaan bewerken, kunnen CharcoTec en Releaf de biochar aan deze eisen laten voldoen. Daarvoor willen de partners al beschikbare regionale biomassareststromen gebruiken.

Complementaire partners

Beide bedrijven deden al ruime ervaring op met voorbewerking, carbonisatie en nabewerking van uiteenlopende soorten biomassa. 
Het West-Brabantse CharcoTec is een koolproductiebedrijf en beschikt over een demo-installatie om kool te produceren uit verschillende soorten biomassa. Joep van Doorn, directeur CharcoTec: “Ons proces kenmerkt zich door een hoge efficiëntie, geen emissies van schadelijke stoffen en een relatief simpele procesvoering. Omdat wij geen expertise hebben in landbouwkundige toepassingen, zochten we iemand die dat wel heeft. Zo kwamen we uit bij Releaf.”

Releaf is een onderzoeks- en ontwikkelingsbedrijf uit Gent. De organisatie specialiseert zich in verwerkingsprocessen voor de valorisatie van groene afval- of nevenstromen (zoals natuur-, berm- en parkmaaisels, en groene nevenstromen uit de landbouw). Sander Lybaert, directeur Releaf: “Wij beschikken over kennis en expertise in alternatieve, duurzame ingrediënten voor potgrond en hopen in dit project de mogelijkheden van verkoling als groene afvalverwerkingstechnologie en substraatpotentieel beter te leren kennen.”

CO2-reductie
Door veen in potgrond te vervangen, vindt een aanzienlijke reductie van broeikasgasemissies plaats. Het levert namelijk een CO2-equivalente reductie op van 550-1.200 kg CO2/ton veen vervanging. De markt voor veen in België en Nederland bedraagt zo’n 4 miljoen m3 veen per jaar met een gemiddelde dichtheid van 350 kg/m3. Dat komt overeen met 1,4 miljoen ton veen per jaar. Bij een marktpenetratie van 10% door biochar wordt 140.000 ton veen per jaar vervangen en dus ca. 125.000 ton CO2-eq gereduceerd.

CrossRoads2 Sustainable Energy vergoedt de helft van de projectkosten, te weten € 79.572,-

Meer informatie
Wil je er meer over weten? Neem contact op met Henk van Dijk via mail of tel. 06 15837024.