afschaffing suikerquotem biedt kansen

West-Europa kan wereldwijd koploper worden in het economisch produceren van chemische bouwstenen en producten uit suikers. Dat blijkt uit een studie die Deloitte eind september presenteerde.

Het verdwijnen van het suikerquotum is extra interessant voor de Biobased Delta, en dus ook voor West-Brabant dat onderdeel uitmaakt van de delta, omdat suikerindustrie en chemische industrie er dicht bij elkaar zitten. Want behalve voor de voedingsmiddelenindustrie is suiker ook een goede bouwstof voor biobased chemicaliën.

REWIN wil een belangrijke rol spelen in deze opsteker voor de regio en zet zich hier voor in. In deze Focus op…. leest u wat het verdwijnen van het suikerquotum betekent voor de regio.

Biobased Delta als Europese chemische ‘sweet spot’

Het via bioraffinage verwaarden van suikers in chemicaliën is voor de Biobased Delta een belangrijk speerpunt. Suikers vormen een goede basis voor chemische bouwstenen en producten. In de Biobased Delta worden chemische bouwstenen niet alleen uit eerste generatie suiker (uit de suikerbiet) gewonnen, maar ook uit suikers uit onder meer hout en zetmeel. In een ander proces, de zogenoemde ‘tweede route’ worden chemische bouwstenen gewonnen uit de suikers die lignocellulose (de stof die planten stevigheid geeft) bevat. Daaruit worden vervolgens tweede generatie suiker en lignine (de stof die stevigheid geeft aan hout) gewonnen.

Bouwstof voor biobased chemicalien


Onderzoek naar de wereldwijde suikermarkt

De beslissing van de Europese Unie om het suikerquotum vanaf 2017 af te schaffen vormde de aanleiding voor het onderzoek van Deloitte. Volgens het onderzoek biedt het vrijgeven van de suikermarkt de Europese agrosector kansen om tot nieuwe verdienmodellen te komen. Daarmee is het een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling. Behalve voor voedsel ontstaat mogelijk een lucratieve markt voor het valoriseren van suiker in waardevolle chemische bouwstenen en producten. Deze vormen een biobased en duurzaam alternatief voor chemicaliën uit fossiele bronnen.

Een aantal zaken valt op in het onderzoek. Noordwest-Europa, inclusief Nederland, verbouwt veel minder hectares met suikerhoudend gewas dan bijvoorbeeld Brazilië. Maar de opbrengst per hectare is hier flink hoger. Dat geldt ook het suikerpercentage per ton van het gewas.

De totale marktomvang wereldwijd bedraagt volgens het onderzoek 207 miljoen ton. Dat is gelijk aan 127 miljard US Dollars. Bijna negentig procent van het volume is bestemd voor de alcoholmarkt (consumptie en brandstof). De onderzoekers voorzien tot 2020 een jaarlijkse marktgroei van vijf procent.

Ideale situatie voor suiker in de Biobased Delta  

Biobased Delta is het triple helix cluster in Zuidwest-Nederland dat ontwikkelingen in de agro-, tuinbouw- en chemische sector met elkaar verbindt.

Willem Sederel, directeur van Biobased Delta:

“De aanbevelingen bieden grote kansen voor ons land. In Zuidwest-Nederland zijn van oudsher alle ingrediënten aanwezig om in deze nieuwe markt wereldwijd concurrerend te opereren: de hoge concentratie van zowel agrarische bedrijven als chemische industrie, de strategische ligging tussen twee wereldhavens plus een sterke logistieke sector. Wij pakken dan ook graag de handschoen op om de ‘sweet spot’ van Europa te worden. Sterker nog: daar zijn we samen met de industrie, overheid en het onderwijs al volop mee bezig.”

In Zuidwest-Nederland worden vooral suikerbieten verbouwd. En die gaan grotendeels naar de fabriek van de Suiker Unie in Dinteloord. Die verwerkt de bieten tot suiker en die gaat met name naar de voedingsmiddelenindustrie. Nu het quotum verdwijnt mag de Suiker Unie meer produceren. Dat extra volume is interessant om een nieuwe markt aan te boren: de fijnchemie. Daarnaast is een nieuwe afzetmarkt interessant, omdat het veelvuldige gebruik van suiker in onze voedingsmiddelen onder druk staat. 

De SuikerUnie fabriek in Dinteloord bij Steenbergen 

Nog niet zo lang geleden dachten we dat we te duur waren in West-Europa als het gaat om de kosten voor grondstof en arbeid. Maar dat blijkt dus mee te vallen. En met een regio die voorziet in grondstof, verwerkingsindustrie en – voor die suikerindustrie – nieuwe afnemers in de fijnchemie, levert dat een enorme economische kans op. Want behalve de Suiker Unie zijn er ook andere, nieuwe bedrijven nodig die zich richten op katalyse of fermentatie voor het omzetten van de suikers naar bouwstenen.

Visies op ontwikkelingen

Frank van Noord, directeur R&D Suiker Unie, Ton Runneboom, directeur Biorenewables Business Platform en Joop Groen Biorizon/TNO geven hun visie op de ontwikkelingen. Dennis van der Pas, projectmanager Biobased Economy bij REWIN vertelt over de activiteiten en plannen van REWIN.

Frank van Noord, directeur R&D Suiker Unie

‘Samenwerken met andere ketens is nodig’

De biobased economy is een gegeven, zegt Frank van Noord, R&D directeur bij Suiker Unie. “Olie raakt op of wordt te duur. Je moet dus allerlei soorten biomassa beoordelen op specifieke toepassingen. Suikerbiet is een relatief gemakkelijk gewas met een hoge opbrengst biomassa per hectare. Het is een ‘drager’ voor de regio om echt met de biobased economy aan de slag te gaan. Het is niet de enige, maar wel een hele belangrijke.”

Lees het hele interview.

Ton Runneboom, directeur Biorenewables Business Platform

‘Wij worden de Arabieren van de biobased economy’

Het verdwijnen van het suikerquotum is ongelooflijk belangrijk voor Nederland en voor Zuidwest-Nederland in het bijzonder. Dat zegt Ton Runneboom van Biorenewables Business Platform (BBP). BBP initieerde het onderzoek van Deloitte en financierde het grotendeels. “Over tien, vijftien jaar kan hier een ontwikkeling plaatsvinden zoals bij Dow of SABIC.”

Lees het hele interview.

Joop Groen Biorizon/TNO
‘We moeten op wereldschaal concurrerend zijn’

Op de Green Chemistry Campus werkt Biorizon al hard aan het omzetten van suikers in bio-aromaten. Joop Groen van het shared service researchprogramma:

“Suiker is een concurrerende en veelbelovende grondstof.

Als we dit tot een succes maken, zorgt het voor nieuwe investeringen en werkgelegenheid.”

Lees het hele interview.

Dennis van der Pas, projectmanager Biobased Economy bij REWIN

‘Wij initieren samenwerkingsverbanden in de biobased economy’

“Wij brengen partijen bij elkaar die in de biobased economy samen iets willen ontwikkelen. REWIN is mede-eigenaar van de Green Chemistry Campus en nauw betrokken bij Biorizon dat moet zorgen voor vernieuwing van de economische werkgelegenheid.”

Lees het hele interview.